GPS Trackers στα Εταιρικά αυτοκίνητα: Είναι νόμιμη η λειτουργία τους ?

Ποιοι είναι οι κανόνες που πρέπει να εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις που τοποθετούν συκευές Gps Trackers στα εταιρικά αυτοκίνητα. 

Ποιοι είναι οι κανόνες που πρέπει να εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις που δύνανται να τοποθετούν Gps Trackers στα εταιρικά αυτοκίνητα.

Τα αναγραφόμενα είναι από την ισχύουσα νομοθεσία, από αποφάσεις δικαστηρίων και γνωμοδοτήσεις που αναδημοσιεύουμε προς ενημέρωσή σας.

Επιτρέπεται η χρήση gps για παρακολούθηση της μεταφοράς ατόμων ή αγαθών ή της βελτίωσης της διανομής πόρων για υπηρεσίες σε διασκορπισμένες περιοχές ή για την ασφάλεια του εργαζομένου ή των εμπορευμάτων ή των οχημάτων που έχουν ανατεθεί σε εργαζομένους

Συστήματα γεωεντοπισμού: Προϋποθέσεις νόμιμης λειτουργίας τους

Σύµφωνα µε το άρθρο 2 του ν. 2472/1997, η πληροφορία σχετικά µε τη γεωγραφική θέση, στην οποία βρίσκεται ένα άτοµο σε µία ή περισσότερες χρονικές στιγµές, αποτελεί προσωπικό δεδοµένο, εφόσον το εν λόγω άτοµο µπορεί να αναγνωριστεί µε άµεσο ή έµµεσο τρόπο από τον υπεύθυνο επεξεργασίας ή από τρίτο µε εύλογα µέσα. Ειδικότερα, η ανωτέρω πληροφορία µπορεί να οδηγήσει στον εντοπισµό ή/και στην παρακολούθησή του ατόµου σε πραγµατικό ή µη χρόνο, ενώ µέσω της σύνδεσης της γεωγραφικής θέσης ενός ατόµου µε συγκεκριµένες ενέργειες ή δραστηριότητές του, είναι δυνατό να αποκαλύπτονται προσωπικά δεδοµένα σχετικά µε τις συνήθειες ή τις προτιµήσεις του, επιτρέποντας τον χαρακτηρισµό του και τη δηµιουργία προφίλ συµπεριφοράς. Ο προσδιορισµός της γεωγραφικής θέσης µπορεί να γίνει µέσω ηλεκτρονικών συστηµάτων γεωγραφικού εντοπισµού εκ των οποίων το πιο συνηθισμένο είναι το Παγκόσµιο ∆ίκτυο Εντοπισµού Θέσης (GPS).

Επίσης, δυνάμει της Γνώµης 5/2005 της Οµάδας Εργασίας του άρθρου 29 για τη χρήση δεδοµένων θέσης µε σκοπό την παροχή υπηρεσιών προστιθέµενης αξίας, η επεξεργασία δεδοµένων που επιτρέπει στον εργοδότη να συλλέγει στοιχεία σχετικά µε τον εντοπισµό της θέσης του εργαζόµενου, είτε άµεσα (εντοπισµός της θέσης του ίδιου του εργαζόµενου) είτε έµµεσα (εντοπισµός της θέσης του οχήµατος που χρησιµοποιεί ο εργαζόµενος ή προϊόντος ή περιουσιακού στοιχείου που του έχει χρεωθεί) συνεπάγεται τη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και υπόκειται στις διατάξεις της Οδηγίας 95/46/ΕΚ.

Η νοµιµότητα της επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα µέσω συστηµάτων γεωγραφικού εντοπισµού εξαρτάται από τον σκοπό που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας και από το εάν θίγεται η αρχή της αναλογικότητας. Όταν η λειτουργία συστηµάτων γεωγραφικού εντοπισµού αφορά στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, το βασικό ζήτηµα που εγείρεται, κατά την εφαρµογή της αρχής της αναλογικότητας, είναι ο βαθµός θεµιτής παρακολούθησης και εποπτείας, στον οποίο επιτρέπεται να υποβάλλεται ο εργαζόµενος κατά τη διάρκεια της εργασίας του (µέσω της παρακολούθησης της γεωγραφικής του θέσης).

Σύμφωνα με την Οδηγία 115/2001 της Αρχής, αναφορικά µε την επεξεργασία των προσωπικών δεδοµένων των εργαζοµένων, τα δεδοµένα που συλλέγονται µέσω ενός συστήµατος γεωεντοπισμού δεν επιτρέπεται να χρησιµοποιηθούν ως αποκλειστικά κριτήρια για την αξιολόγηση της συµπεριφοράς και της αποδοτικότητας των εργαζοµένων.

Μάλιστα, δεδομένου ότι ο εργαζόµενος συνήθως δεν δύναται να παρέχει έγκυρη συγκατάθεση στον εργοδότη για την επεξεργασία των δεδοµένων προσωπικού του χαρακτήρα, η νοµική βάση για τέτοιου είδους επεξεργασίες δεν θα πρέπει να θεωρείται η συγκατάθεση εξαιτίας της φύσης της εργασιακής σχέσης (Γνώµη 2/2017 της Οµάδας Εργασίας του άρθρου 292). Ειδικότερα, σχετικά με την νοµιµότητα της λειτουργίας συστηµάτων γεωγραφικού εντοπισµού στον τοµέα των εργασιακών σχέσεων, όπως τονίζεται στη Γνώµη 5/20054 της Οµάδας Εργασίας του άρθρου 292, η νοµιµότητα της συγκεκριµένης επεξεργασίας δεν θα πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στη συγκατάθεση των εργαζοµένων και ενδεχοµένως, ο πιο ενδεδειγµένος τρόπος εξασφάλισης της συγκατάθεσης θα ήταν µέσω συλλογικών συµβάσεων.

——————————-

Επίσης, στην υπ’ αρ. 37/2019 Απόφαση της Αρχής, αναφέρεται ότι στην έννοια της επεξεργασίας που είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του εννόµου συµφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας εµπίπτουν οι περιπτώσεις της παρακολούθησης της µεταφοράς ατόµων ή αγαθών ή της βελτίωσης της διανοµής πόρων για υπηρεσίες σε διασκορπισµένες περιοχές ή όταν επιδιώκεται ένας στόχος που αφορά στην ασφάλεια του ίδιου του εργαζοµένου ή των εµπορευµάτων ή των οχηµάτων που έχουν ανατεθεί στους εργαζοµένους. Αντίθετα, η επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων µέσω συστήµατος γεωεντοπισµού κρίνεται υπέρµετρη, όταν οι εργαζόµενοι δεν είναι ελεύθεροι να οργανώσουν τις λεπτοµέρειες του ταξιδιού τους ή όταν αυτή πραγµατοποιείται µε αποκλειστικό σκοπό την παρακολούθηση της εργασίας του εργαζοµένου, αν αυτή µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε ηπιότερα µέσα. Σε κάθε περίπτωση, τονίζεται ότι η συλλογή προσωπικών δεδοµένων δεν πρέπει να πραγµατοποιείται πέραν του ωραρίου απασχόλησης, ενώ οι εργοδότες δεν θα πρέπει να χρησιµοποιούν τις συσκευές για τον εντοπισµό ή την παρακολούθηση της συµπεριφοράς ή της θέσης οδηγών ή άλλων µελών του προσωπικού.

Περαιτέρω, ο χρόνος τήρησης των δεδοµένων δεν θα πρέπει να είναι µεγαλύτερος από αυτόν που απαιτείται για την πραγµατοποίηση του σκοπού επεξεργασίας και σε κάθε περίπτωση να µην ξεπερνά τον ένα µήνα. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να λαµβάνει τα απαραίτητα µέτρα ασφάλειας για την προστασία των δεδοµένων και να εξασφαλίζει ότι η πρόσβαση στα τηρούµενα δεδοµένα θα γίνεται από εξουσιοδοτηµένα προς τούτο πρόσωπα.

Επιπροσθέτως, πρέπει να εφαρµόζονται οι κατάλληλες τεχνικές ψευδωνυµοποίησης/κωδικοποίησης ή κρυπτογράφησης. Ο εργοδότης οφείλει να ενηµερώνει τους εργαζοµένους για το σκοπό επεξεργασίας, το είδος των καταγραφόµενων δεδοµένων, το χρόνο τήρησής τους και τη διαδικασία άσκησης εκ µέρους του εργαζόµενου του δικαιώµατος πρόσβασης. Η ενηµέρωση πρέπει να είναι ατοµική και να πιστοποιείται µε εύλογο τρόπο. Τέλος, ο εργαζόµενος έχει δικαίωµα πρόσβασης στα συλλεγόµενα δεδοµένα.

Τι αναφέρει η Aρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στην ιστοσελίδα της

Η εγκατάσταση του συστήματος γεωγραφικού προσδιορισμού δεν παραβιάζει την ιδιωτική σφαίρα του εργαζομένου, όταν δεν αποσκοπεί στην παρακολούθηση του εργαζομένου, αλλά στην αποδοτικότερη λειτουργία της επιχείρησης (π.χ. μέσω της βελτιστοποίησης της ακολουθούμενης διαδρομής) και στην ενίσχυση της ασφάλειας των εργαζομένων.

Στην περίπτωση που η εγκατάσταση έχει γίνει προς διευκόλυνση των εργαζομένων για την ταχεία εύρεση του τόπου προορισμού, τότε το σύστημα πρέπει να τοποθετείται αποκλειστικά και μόνο για αυτόν τον σκοπό και ο εργαζόμενος να διατηρεί το δικαίωμα να το απενεργοποιήσει, όταν το επιθυμεί.

Η αξιολόγηση της επαγγελματικής αποδοτικότητας του εργαζομένου, που βασίζεται στην παρακολούθηση της συμπεριφοράς του με τεχνικά μέσα, συνιστά, καταρχήν, υπέρμετρη επεξεργασία και παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας. Ειδικότερα, η Αρχή με σειρά αποφάσεών της έκρινε ότι για να είναι σύμφωνη η λειτουργία συστήματος γεωεντοπισμού με τις διατάξεις για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, πρέπει:

  • O εργαζόμενος να ακολουθεί μια προκαθορισμένη διαδρομή εντός συγκεκριμένων ωρών εργασίας, ο γεωεντοπισμός να λαμβάνει χώρα εντός των ορίων της συγκεκριμένης προκαθορισμένης διαδρομής και ο εργαζόμενος να μη χρησιμοποιεί το όχημα εκτός των ωρών εργασίας,
  • O χρόνος τήρησης των δεδομένων να μην είναι μεγαλύτερος από αυτόν που απαιτείται για την πραγματοποίηση του σκοπού επεξεργασίας και σε κάθε περίπτωση να μην ξεπερνά τον ένα μήνα,
  • O υπεύθυνος επεξεργασίας να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας για την προστασία των δεδομένων και να εξασφαλίζει ότι η πρόσβαση στα τηρούμενα δεδομένα θα γίνεται από εξουσιοδοτημένα προς τούτο πρόσωπα,
  • Nα εφαρμόζονται οι κατάλληλες τεχνικές ψευδωνυμοποίησης ή κρυπτογράφησης, ο εργοδότης να ενημερώνει τους εργαζομένους για τον σκοπό επεξεργασίας, το είδος των καταγραφόμενων δεδομένων, τον χρόνο τήρησής τους και τη διαδικασία άσκησης εκ μέρους του εργαζόμενου του δικαιώματος πρόσβασης, και ο εργαζόμενος να έχει δικαίωμα πρόσβασης στα συλλεγόμενα δεδομένα.

——————————

Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Νόμιμη η απόλυση εργαζομένου βάσει δεδομένων που συλλέγονται από σύστημα GPS στο εταιρικό αυτοκίνητο.

https://www.e-forologia.gr/cms/viewContents.aspx?id=227879

Με την πρόσφατη απόφαση 26968/1616, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) έκρινε ότι είναι νόμιμη η απόλυση εργαζομένου, βάσει δεδομένων που συλλέγονται από σύστημα γεωεντοπισμού, εγκατεστημένο στο όχημα του εργαζομένου που του είχε παραχωρήσει ο εργοδότης του για τους σκοπούς της άσκησης των καθηκόντων του ως ιατρικού εκπροσώπου. Ειδικότερα, ο αιτών ιατρικός εκπρόσωπος θεωρούσε ότι η επεξεργασία των δεδομένων γεωγραφικής θέσης που λαμβάνονται από αυτό το σύστημα και άρα και η απόλυσή του βάσει αυτών, παραβιάζει το δικαίωμά του προς σεβασμό της ιδιωτικής του ζωής σύμφωνα με το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, ο αιτών, στο πλαίσιο των καθηκόντων του, έπρεπε να εργάζεται σαράντα ώρες την εβδομάδα, οκτώ ώρες την ημέρα από Δευτέρα έως Παρασκευή, πραγματοποιώντας επισκέψεις σε ιατρούς ή ιατρικούς φορείς στον τόπο διαμονής του. Ήταν επίσης υπεύθυνος για την εκτέλεση εργασιών γραφείου που συνίσταντο στην κατάρτιση του καταλόγου των επισκέψεων που πραγματοποιήθηκαν καθώς και των πρακτικών και των σχετικών εκθέσεων. Τέλος, έπρεπε να συμμετέχει και σε συναντήσεις εντός της εταιρείας. Λόγω της κινητικότητας που συνδέεται με την εργασία του, η εταιρεία του ανέθεσε, μεταξύ άλλων, ένα εταιρικό αυτοκίνητο. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι εγκρίθηκε από την εταιρεία η χρήση του οχήματος και για ιδιωτικά ταξίδια εκτός ωρών εργασίας, με την προϋπόθεση ότι τα χιλιόμετρα που θα διανύονται για ιδιωτικούς σκοπούς θα πρέπει να επιστρέφονται με συντελεστή 0,15 ευρώ ανά χιλιόμετρο έως 6.600 χλμ. και 0,40 ευρώ πέραν αυτής της απόστασης.

Τον Σεπτέμβριο του 2011 η εταιρεία εγκατέστησε ένα παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα εντοπισμού θέσης (GPS) στα εταιρικά οχήματα των ιατρικών εκπροσώπων της, συμπεριλαμβανομένου αυτού του αιτούντος. Η συσκευή εγκαταστάθηκε πίσω από το πίσω κάθισμα των οχημάτων και η επεξεργασία των δεδομένων γεωεντοπισμού ανατέθηκε σε μία εταιρεία πληροφορικής. Έναν μήνα αργότερα, ο εν λόγω εργαζόμενος κατήγγειλε στην Εθνική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων την εφαρμογή αυτού του συστήματος γεωγραφικού εντοπισμού σε εταιρικά οχήματα των ιατρικών εκπροσώπων της εταιρείας, καθώς και την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που συλλέγονται με αυτόν τον τρόπο, ζητώντας παράλληλα η καταγγελία του να παραμείνει ανώνυμη. Κατόπιν τούτου, η εταιρεία ενημέρωσε την Εθνική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων για την εγκατάσταση αυτού του συστήματος στα οχήματά της και ξεκίνησε σχετική διαδικασία από την Επιτροπή.

Τον Μάιο του 2014, η εταιρεία κίνησε πειθαρχική διαδικασία κατά του αιτούντος, με την κατηγορία ότι ύστερα από διασταύρωση των δεδομένων που συλλέχθηκαν από το GPS στο όχημά του και των πληροφοριών που ο ίδιος είχε καταγράψει στο σύστημα, υπήρξε αναντιστοιχία. Ο εργαζόμενος κατηγορήθηκε ότι αύξησε τον αριθμό των χιλιομέτρων που διένυσε σε επαγγελματική βάση προκειμένου να μειώσει τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν στο πλαίσιο ιδιωτικών ταξιδιών κατά τη διάρκεια των Σαββατοκύριακων ή των επίσημων αργιών, ώστε να μην χρειαστεί να πληρώσει το επιπλέον ποσό που όφειλε. Επίσης, ο προσφεύγων κατηγορήθηκε ότι δεν είχε συμπληρώσει τις οκτώ ώρες εργασίας του την ημέρα, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν μέσω του GPS σχετικά με την ώρα εκκίνησης του οχήματος και την ώρα στάσης στο τέλος της ημέρας.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι η απόλυση η οποία αποφασίζεται από τον εργοδότη, βάσει δεδομένων από σύστημα GPS εγκατεστημένο σε όχημα που χρησιμοποιείται για εργασία, με σκοπό την παρακολούθηση των χιλιομέτρων που διανύθηκαν είναι απολύτως νόμιμη. Η δικανική αυτή κρίση είναι υψίστης σημασίας, καθώς καθορίζει τα κριτήρια προκειμένου να διασφαλίζεται η ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων του εργαζομένου και εκείνων του εργοδότη. Κομβικό στοιχείο στο οποίο βασίστηκε το Δικαστήριο ήταν ότι ο εργαζόμενος είχε ενημερωθεί σχετικά με την εγκατάσταση του συστήματος GPS, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την ιδιωτική του σφαίρα. Ταυτόχρονα, η εταιρεία από την πλευρά της είχε λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την ορθή ενημέρωση των εργαζομένων, αναφέροντας ότι το GPS θα χρησιμοποιούταν για τον έλεγχο των ενδεχόμενων δαπανών, για την παρακολούθηση των αποστάσεων που διανύονται, συμπεριλαμβανομένων των χιλιομέτρων για ιδιωτικά ταξίδια και διευκρινίζοντας επίσης ότι θα εκκινούσε πειθαρχική διαδικασία σε περίπτωση εντοπισμού τυχόν αναντιστοιχίας μεταξύ των όσων χιλιομέτρων δηλώνονται και όσων πράγματι διανύθηκαν από τους εργαζομένους.

——————————–

Πότε είναι νόμιμα τα GPS στα εταιρικά αυτοκίνητα

https://filiatranews.blogspot.com/2014/11/gps.html

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με δύο αποφάσεις της, έκρινε νόμιμη τη χρησιμοποίηση συστήματος γεωγραφικού εντοπισμού (GPS) στα οχήματα του δήμου Πειραιά και του ΟΠΑΠ.

Ειδικότερα, ο  ΟΠΑΠ γνωστοποίησε στην Αρχή τη λειτουργία του συστήματος GPS σε 45 αυτοκίνητα του, με σκοπό την ασφάλεια των οδηγών και των φορτίων που μεταφέρουν, αλλά και για την αποφυγή περιττών δρομολογίων. Ακόμη, ο ΟΠΑΠ ανέφερε ότι τα αυτοκίνητά του διανέμουν έντυπο υλικό το οποίο από οικονομικής απόψεως είναι ασήμαντο, αλλά η μη έγκαιρη αποστολή του οδηγεί σε διαφυγόντα κέρδη. Επίσης, επισήμανε ότι το επίμαχο σύστημα αυξάνει τις συνθήκες ασφαλείας του οχήματος και των εργαζομένων, αλλά γνωστοποιεί και τις πιθανές βλάβες των αυτοκινήτων, έτσι ώστε να μπορούν να αντικατασταθούν.

Παράλληλα, ο δήμος Πειραιά γνωστοποίησε στην Αρχή την εγκατάσταση GPS σε εννέα απορριμματοφόρα οχήματα και οχήματα ογκωδών-αδρανών αντικειμένων, ενώ για την εγκατάσταση του GPS επικαλέστηκε τη βελτίωση της διαχείρισης των οχημάτων του μέσω της παρακολούθησης τής θέση τους κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας από κεντρικό υπολογιστή. Στη συνέχεια το Σωματείο Οδηγών, Μηχανοδηγών και Εργατοτεχνιτών του δήμου Πειραιά υπέβαλε ερώτημα στην Αρχή ως προς τη νομιμότητα λειτουργίας του συστήματος GPS και αν απαιτείται για την εφαρμογή του σχετική άδεια. Κατόπιν αυτού, ο δήμος πληροφόρησε την Αρχή ότι η εγκατάσταση του συστήματος γεωγραφικού εντοπισμού αποσκοπεί στη βελτίωση της διαχείρισης του στόλου των οχημάτων και στην εξοικονόμηση χρημάτων από καύσιμα, συντήρηση, τηλέφωνα, ενώ σημείωσε ότι η εγκατάσταση συστήματος GPS επιδοτείται από το υπουργείο Εσωτερικών μέσω του προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση».
Και για τις δύο περιπτώσεις (ΟΠΑΠ και δήμος Πειραιά) η Αρχή έκρινε ότι η λειτουργία του συστήματος GPS είναι σύμφωνη με την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

——————————

Η χρησιμοποίηση από τον εργοδότη GPS σε επαγγελματικά αυτοκίνητα πρέπει να περιορίζεται αυστηρά στο ωράριο εργασίας! Ταυτόχρονα ο εργοδότης πρέπει να προβαίνει σε προηγούμενη ενημέρωση του εργαζόμενου όσον αφορά την παρακολούθηση του. Διαφορετικά παραβιάζεται η αρχή της νομιμότητας της συνάφειας καθώς η επεξεργασία των δεδομένων γίνεται εκτός του σκοπού για τα οποία έχει τοποθετηθεί το GPS.